W środę (19.07) na pasażu Andrzeja Wajdy przy Muzeum im. Marii Konopnickiej w Suwałkach odbyło się oficjalnie otwarcie wystawy plenerowej „Aleksandra Piłsudska – suwalczanka”.
Muzeum Okręgowe w Suwałkach realizuje projekt „Suwałki Aleksandrze Piłsudskiej”, który ma za zadanie upowszechnić wśród mieszkańców Suwałk i regionu postać Aleksandry Piłsudskiej ze Szczerbińskich. Projekt zakłada realizację wystawy plenerowej „Aleksandra Piłsudska – suwalczanka”, przewodnika questowego „Śladami Oli z ulicy Krzywej” oraz realizację konkursu wiedzy (quizu) „Ola z ulicy Krzywej – Aleksandra z Belwederu. Kim była? W związku z tym dziś przy Muzeum im. Marii Konopnickiej odbyło się oficjalne otwarcie wystawy, połączone ze spacer z przewodnikiem.
- Staraliśmy się na tych kilku planszach przedstawić najważniejsze i najciekawsze wątki biograficzne Aleksandry Piłsudskiej, wcześniej Szczerbińskiej. Zaczęliśmy od korzeni, od wątków rodzinnych, od tego gdzie się to wszystko zaczęło. Od miejsc związanych z Suwałkami, z ulicą Krzywą. Przeszliśmy przez najważniejsze momenty jej wychowania po pierwszą naukę podjętą w suwalskim gimnazjum. Przedstawiliśmy pierwsze lata wychowania patriotycznego, które zaczerpnęła od babci cieszącej się wielkim szacunkiem w suwalskiej społeczności. Później jest Warszawa i jej droga walki o odzyskanie przez Polskę niepodległości. Jest miłość - jej zakochanie się w Józefie Piłsudskim. Ta droga do miłości nie była prosta, a raczej kręta i krzywa. Potem są powroty do Suwałk, jej związki z rodzinnym miastem, to kiedy otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Suwałk, kiedy przyjęła tytuł i została patronem szkoły w Suwałkach. Są też lata II Wojny Światowej, kiedy opuściła Warszawę, ale ciągle pozostawała w kontakcie z ojczyzną i pielęgnowała pamięć o mężu - opowiadała o wystawie Magdalena Wołowska-Rusińska, kierownik Muzeum im. Marii Konopnickiej.
Projekt wpisuje się w obchody ustanowionego przez Sejm RP Roku Aleksandry Piłsudskiej oraz uchwalonego przez Radę Miejską Suwałk Roku Aleksandry Piłsudskiej w Suwałkach. Został dofinansowany ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra” kwotą 10 000 zł. Całkowita wartość projektu wynosi 13 000 zł.
Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska urodziła się 12 grudnia 1882 roku w Suwałkach. Jej rodzice Piotr i Julia zmarli, gdy Aleksandra miała kilkanaście lat, a wychowaniem zajęły się babka i ciotka. Swoje suwalskie lata obszernie opisała we "Wspomnieniach". A. Piłsudska uczęszczała do gimnazjum w Suwałkach, a następnie studiowała na Uniwersytecie Latającym. W 1904 roku wstąpiła do PPS i rozpoczęła działalność społeczną. Jako członkini Organizacji Bojowej PPS brała udział w wielu działaniach bojowych, między innymi w akcji pod Bezdanami oraz napadzie na bank państwowy w Kijowie. Za swoją działalność konspiracyjną wielokrotnie była aresztowana - po zwolnieniu z więzienia w 1907 przebywała w Kijowie, a od 1908 r. - we Lwowie (...).
Historycy uznają, że Aleksandra jako kobieta u boku Józefa, jednej z najważniejszych postaci II Rzeczpospolitej, mogła wywierać wpływ na podejmowane przez męża decyzje. Jednocześnie prowadziła szeroką działalność społeczną i charytatywną oraz reprezentacyjną. Działała w wielu towarzystwach - m.in. w: Lidze Kobiet, Rodzinie Wojskowej, Unii Polskich Związków Obrończyń Ojczyzny, Towarzystwie Opieki nad Bezdomnymi Dziećmi. Szczególną opieką obejmowała weteranów i dzieci. Cieszyła się ponadto szacunkiem społecznym. W okresie międzywojennym utrzymywała stałe, regularne związki z rodzinnymi Suwałkami, wspierając lokalne inicjatywy władz w zakresie oświaty i innych działań prospołecznych.
W 1935 r. została uhonorowana tytułem "Honorowy Obywatel Miasta Suwałk". Aktualnie w Suwałkach nazwisko Aleksandry Piłsudskiej funkcjonuje jako imię Szkoły Podstawowej nr 2 (od 1934 r. i ponownie przywrócone w 1990 r.) Przy posesji na której był jej rodzinny dom (ul. Gałaja 47) odsłonięto w 1990 r. pamiątkową tablicę o tej samej treści, co tablica zamieszczona na jej rodzinnym domu w 1937 r. Na ścianie SP nr 2 od 2018 r. widnieje mural z wizerunkiem jej oraz męża. Od roku 2020 jedna z suwalskich ulic także nosi jej imię.
