Tran, czyli olej z wątroby dorsza atlantyckiego doceniany jest przez mieszkańców Skandynawii już od wieków. Europejczycy odkryli natomiast jego zdrowotny potencjał w latach 60. i tak pozostał z nami aż do dziś. Tran jest nieocenionym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych i witamin, które stanowią ogromne wsparcie dla m.in. mózgu i układu immunologicznego. Sprawdź, dlaczego warto jeszcze wprowadzić go do codziennej diety - zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Co to jest tran?
Olej z wątroby dorsza atlantyckiego znały już nasze babcie, które doceniały jego właściwości zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Łyżeczka tranu była obowiązkowym elementem codziennego jadłospisu, który wspiera odporność i dostarcza organizmowi m.in. kwasów tłuszczowych omega-3, w tym eikozapentaenowych (EPA) i dokozaheksaenowych (DHA). Do tego dochodzi solidna dawka witamin - A i D. Te mocno wpływają zarówno na odporność, jak i pracę mózgu oraz układu nerwowego. Nic więc dziwnego, że tran jest z nami od pokoleń i nic w tej kwestii się nie zmienia.
Na co dobry jest tran?
Jak już wspomnieliśmy, tran jest źródłem cennych witamin i kwasów tłuszczowych, co przekłada się na poprawę pracy układu odpornościowego. Warto jednak wspomnieć także o tym, że wspomaga układ krążenia poprzez regulację poziomu zarówno “dobrego”, jak i “złego” cholesterolu. Jest również sprzymierzeńcem regulacji ciśnienia tętniczego, wspiera prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku i wspomaga pracę mózgu. Na tym jednak festiwal dobrodziejstw dla organizmu się nie kończy.
Tran na odporność
Zawarta w tranie witamina A wpływa na uszczelnienie i regulację błon śluzowych. Tym samym utrudnia przenikanie przez nie drobnoustrojów. Z kolei nienasycone kwasy omega-3 wspomagają produkcję hormonów przeciwzapalnych, które mają istotny wpływ na pracę układu immunologicznego. Ważne jest jednak to, aby nie przyjmować tranu w czasie antybiotykoterapii! Oprócz organizmu wesprze również bakterie.
Tran na poprawę pracy mózgu i układu nerwowego
Na kształtowanie się mózgu i jego pracę ma wpływ wiele czynników. Oprócz trybu życia i diety bardzo istotną rolę odgrywają nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Mają one wpływ na poprawę i usprawnienie przepływu bodźców nerwowych między substancją białą i szarą. Stąd też polecany jest tran dla dzieci, który wspomaga koncentrację i rozwój. Tran powinny przyjmować także osoby dorosłe, a zwłaszcza starsze w profilaktyce wielu chorób, w tym demencji i choroby Alzheimera.
Tran na choroby oczu
Zawarta w tranie witamina A odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu chorobom oczu. Jego regularne przyjmowanie pozwala m.in. zmniejszyć ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej, która jest jedną z najczęstszych przyczyn utraty wzroku u dorosłych, a zwłaszcza osób w podeszłym wieku. Ponadto zbyt niski poziom witaminy A przyczynia się także do rozwoju “kurzej ślepoty”, czyli problemu z niedowidzeniem po zmierzchu, jak również wysuszaniu spojówek. Warto pamiętać o tym, że kwasy omega-3 są kluczowym elementem struktury siatkówki. Ich niedobór u dzieci może sprawić, że będą bardziej podatne na rozwój wad wzroku.
Tran na mocne kości i zęby
Regularne spożywanie tranu bardzo mocno przyczynia się do poprawy kondycji kości i uzębienia. Za ich wzmocnienie odpowiada witamina D, która uczestniczy w gospodarce wapniowo-fosforowej zachodzącej w naszym organizmie. W znaczny sposób ułatwia przyswajanie tych pierwiastków, stąd podawanie tranu jest niezwykle istotne zwłaszcza w przypadku dzieci i młodzieży.
Tran na profilaktykę krzywicy i osteoporozę
Tran spowalnia proces niszczenia tkanek, w tym nabłonkowej i chrzęstnej, jak również pobudza ich procesy regeneracji. Jest więc bardzo dobrym sprzymierzeńcem profilaktyki krzywicy. Ponadto stanowi wsparcie leczenia zaburzeń uwapnienia tkanki kostnej, co jest ważne w profilaktyce osteoporozy. Pamiętajmy jednak, że ogromnie ważne jest jego odpowiednie dawkowanie! Zbyt duża ilość tranu zamiast pomóc, może przyczynić się do rozwoju osteoporozy.
Tran na odżywioną skórę
Z wiekiem nasza skóra traci jędrność i jest bardziej podatna na przesuszanie. Warto więc wprowadzić do swojej codziennej diety tran. Zawarta w nim witamina A przeciwdziała nadmiernemu rogowaceniu naskórka, a także wspomaga barierę hydrolipidową. To z kolei prosta droga do zapobiegania suchości skóry.
Jak wybrać najlepszy tran?
Aby w pełni wykorzystać zdrowotny potencjał zarówno tranu dla dzieci, jak również dedykowanego osobom dorosłym, należy sięgać po produkt wysokiej jakości. W grę wchodzi zarówno skład, jak i sposób produkcji. W praktyce mowa o tranie, który pozyskiwany jest ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego pochodzącego ze zrównoważonego połowu. Ponadto ważne jest zwracanie uwagi na wskaźnik TOTOX. Im niższa wartość, tym bardziej jakościowy tran. Dobry powinien mieć poziom poniżej 25. Istotne jest także to, aby tran był wolny od metali ciężkich, pestycydów (PCB) oraz dioksyn.
WAŻNE: Wiele osób często stawia znak równości między tranem z dorsza, a olejem z wątroby rekina. To olbrzymi błąd. Po pierwsze, określenie tran jest zarezerwowane tylko i wyłącznie dla olejów z ryb, które zaliczane są do gatunków dorszowatych. Po drugie, olej z rekina jest znacznie uboższy w nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i wykazuje inne działanie.
Materiał zewnętrzny