Niskie spożycie żelaza lub jego ograniczone wchłanianie przyczynia się do wystąpienia objawów niedoboru tego pierwiastka w organizmie. Stan ten może dotyczyć dzieci, osób dorosłych, ale również obficie miesiączkujących kobiet oraz osób starszych. Z artykułu dowiesz się, czym jest niedobór żelaza, jakie towarzyszą mu objawy, a także jakie badania warto wykonać.
Jakie są przyczyny niedoboru żelaza?
Niedobór żelaza to stan, który prowadzi do niedokrwistości znanej również jako anemia. Jego przyczyny są zróżnicowane i mogą obejmować:
- niewystarczającą podaż żelaza w diecie;
- nasiloną utratę tego pierwiastka, np. przez obfite krwawienia miesiączkowe;
- ograniczenia i patologie związane ze wchłanianiem jonów żelaza w dwunastnicy oraz jelicie cienkim.
Niejednokrotnie na niedobór żelaza w organizmie składa się więcej niż jedna przyczyna.Jeśli doświadczasz tytułowych objawów jak apatia, uczucie osłabienia i zmęczenia możesz wykonać badania w kierunku anemii:https://www.alab.pl/pakiet/pakiet-anemii-3
Niedobór żelaza i jego objawy – informacja ogólne
Objawy niedoboru żelaza są zróżnicowane i mogą objąć zarówno układ sercowo-naczyniowy, nerwowy, jak i odpornościowy, a nawet skórę i jej wytwory tj. włosy i paznokcie.
Objawy ogólne niedoboru żelaza
Wielu pacjentów zgłasza stopniowo nasilające się objawy jak osłabienie, duszność (spoczynkowa i/lub wysiłkowa), a także ograniczona tolerancja na aktywność fizyczną (nawet o niewielkim nasileniu). Dodatkowo warto pamiętać, że niskie stężenie żelaza sprzyja częstszym infekcjom, ponieważ ogranicza funkcjonowanie układu immunologicznego.
Objawy niskiego poziomu żelaza ze strony układu krążenia
Żelazo jest podstawowym nośnikiem tlenu w hemoglobinie. Dlatego obniżony poziom skutkuje objawami ze strony układu sercowo-naczyniowego. Wśród nich wymienia się kołatanie serca, tachykardię, a także bóle wieńcowe, którym towarzyszy pieczenie i rozpieranie w okolicy za mostkiem. Oprócz tego pacjenci zmagają się z ograniczoną wytrzymałością fizyczną, oznacza to, że szybciej pojawia się u nich „brak sił” i konieczność odpoczynku.
Niedobór żelaza – objawy neurologiczne i psychiczne
Niewystarczająca podaż żelaza może wiązać się z wystąpieniem objawów neurologicznych. Zaliczamy do nich m.in. częstsze bóle i/lub zawroty głowy, szumy w uszach, a także mroczki przed oczami. Część pacjentów może skarżyć się na zaburzenia snu jak bezsenność, problemy z koncentracją i pamięcią, a także na wzmożoną drażliwość.
Niedobór żelaza – objawy skórne
Niedoborowi żelaza mogą towarzyszyć objawy skórne jak świąd. Pacjenci z niskim poziomem tego pierwiastka skarżą się również na bladość i suchość skóry, łamliwe paznokcie i tendencja do utraty włosów. Dodatkowo rośnie ryzyko wystąpienia zajadów, a także sińców pod oczami.
Niedoborom tego pierwiastka towarzyszy szereg ogólnych i mało charakterystycznych objawów. Dlatego kluczowym elementem diagnozującym niski poziom żelaza są badania laboratoryjne.
Badania na niedobór żelaza
Diagnostyka anemii opiera się m.in. na wywiadzie lekarskim. Jednak jak wspomnieliśmy, najważniejsze są badania, które potwierdzają lub wykluczają niedokrwistość z niedoboru żelaza. Wśród badań pomocnych w diagnostyce anemii wyróżnia się takie oznaczenia jak:
- morfologia z hemoglobiną,
- poziom transferyny i ferrytyny,
- stężenie żelaza.
Warto pamiętać, że pacjent zgłaszający się na badania w kierunku niedokrwistości lub niedoborów żelaza powinien być na czczo.
Dla kogo są badania na niedobór żelaza?
Oprócz osób, u których występują objawy mogące wskazywać na anemię, wspomniane badania powinny rozważyć:
- kobiety, które zmagają się z intensywnymi krwawieniami miesiączkowymi;
- osoby starsze, które doświadczają obniżonego apetytu, a także ograniczonego wchłanianiem jonów żelaza.
Osobną grupą pacjentek, które powinny rozważyć badania poziomu żelaza, są kobiety w ciąży i starające się o potomstwo. Powinny one zadbać zawczasu o właściwestężenie tego pierwiastka, ponieważ są narażone na ryzyko anemii. Po wykonaniu badań zawszenależy udać się do lekarza, który zinterpretuje wyniki – normy żelaza są różne i zależne od stanu fizjologicznego.
Niedobór żelaza rzutuje na cały organizm, wywołując objawy krążeniowe, obniżoną odporność, a także bóle i zawroty głowy. Przy wystąpieniu mało specyficznych symptomów wymienionych w artykule jak apatia, zmęczenie, ograniczona tolerancja na wysiłek fizyczny, warto sięgnąć po podstawowe badania laboratoryjne z krwi. Są nimi morfologia, ale również oznaczenie stężenia żelaza i innych powiązanych z nim parametrów.
Bibliografia:
- https://sklep.alablaboratoria.pl/pakiet/6/pakiet_anemii_zawiera_4_badania_
- https://sklep.alablaboratoria.pl/centrum-wiedzy/niedobor-zelaza-w-organizmie/
- https://sklep.alablaboratoria.pl/centrum-wiedzy/anemia-przyczyny-objawy-i-rodzaje-niedokrwistosci/
- https://www.alab.pl/pakiet/pakiet-anemii-3
- Porter, R.S. et al. (2015) The merck manual: Objawy Kliniczne: Praktyczny Przewodnik Diagnostyki I terapii. Wrocław: Edra Urban & Partner.
Artykuł sponsorowany
