Odsłonięcie i poświęcenie tablicy upamiętniającej nauczycieli represjonowanych w czasach komunistycznych odbyło się we wtorek (12.03) przy budynku Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach.
Licznie zgromadzeni goście, w tym Marszałek Województwa Podlaskiego dr Artur Kosicki, Dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku dr Marek Jedynak oraz Dyrektor Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach Lidia Kłoczko, wzięli udział w odsłonięciu i poświęceniu tablicy upamiętniającej nauczycieli represjonowanych w czasach komunistycznych. Widnieje na niej napis: "W hołdzie nauczycielom z Suwalszczyzny zamordowanym, więzionym, wyrzucanym z pracy i szykanowanym w latach 1944-1989" i znajduje się na jednej ze ścian budynku przy ulicy Reja 67B, gdzie mieści się Centrum Edukacji Nauczycieli. Po odsłonięciu tablicy zebrani przenieśli się do środka budynku, gdzie odbył się prelekcje poświęcone nauczycielom represjonowanym przez komunistów w latach 1944-1989.
- Ta tablica upamiętnia wszystkich nauczycieli od 1944 do 1989 roku, którzy zostali zamordowani, byli szykanowani i prześladowani przez ówczesne władze. Trudno powiedzieć jaka była to liczba osób. Możemy określić ilu zginęło w Obławie Augustowskiej, ilu siedziało w więzieniach do 1956 roku, ale później trzeba to badać. Wiemy też ilu było internowanych, ale znowu nie wiemy ile było osób wyrzuconych z pracy, czy szykanowanych w inny sposób między 1981 a 1989 rokiem. Więc to wszystko jest jeszcze do ustalenia, ale chodzi o to, żeby oddać honor, pamięć i cześć tym, którzy mieli odwagę walczyć o niepodległość. Takim przykładem jest nauczycielka z Filipowa Teodozja Jagłowska, która za to, że pozwoliła dzieciom napisać listy do ministra, upominające się o ich rodziców zabranych podczas Obławy Augustowskiej, spędziła w Fordonie w Bydgoszczy trzy lata.
- opowiadał historyk Andrzej Matusiewicz.
W związku z odsłonięciem tablicy Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku wydał okolicznościową broszurę autorstwa pracowników Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach – dr. Jarosława Schabieńskiego oraz Andrzeja Matusiewicza. Publikacja zawiera biogramy 26 pedagogów represjonowanych w okresie PRL.
- Ci, których postacie opisane są w broszurze, to ludzie z początku XX wieku, którzy w latach 30. kształtowali młodych obywateli RP, którzy 1939 roku zdali egzamin z bycia Polakiem, z bycia obywatelem. Mam nadzieję, że w dobie zmian i ewentualnych kolejnych reform edukacji nie przyjdzie nam po raz kolejny stawać do takiego egzaminu, by kolejne nazwiska nie musiały się znajdować na żadnych tablicach. Mam nadzieję, że pamięć o wszystkich represjonowanych, którzy oddali to co najważniejsze, czyli życie, zdrowie i swój czas, nie poszły na marne i że będziemy mogli przez wiele następnych lat mówić o dobrej, wolnej i bezpiecznej Polsce - mówił dr Marek Jedynak.
W latach 1944–1989 całe społeczeństwo polskie poddane było przemocy komunistycznej. Represje i prześladowania objęły też Suwalszczyznę rozumianą dzisiaj jako współczesne powiaty augustowski, suwalski grodzki i ziemski oraz sejneński. Nie ominęły one nauczycieli, a w wielu wypadkach przemoc skierowana była przeciwko nim w sposób szczególny. Wynikało to z kilku przyczyn. Po pierwsze wielu nauczycieli zaangażowanych było w konspirację niepodległościową. Po drugie chciano odsunąć ich od wychowania młodzieży tych, którzy nie dawali gwarancji, że będą ją kształtować zgodnie z zasadami ideologii komunistycznej. Tym, którzy nie ugięli się, groziło zwolnienie z pracy, więzienie, internowanie, a nawet utrata życia.
