Pomimo wielu informacji docierających z mediów o tym, że wprowadza się wytyczne co do tego czym można palić w piecach służących do ogrzewania domostw oraz sugestii zastąpienia aktualnych, nieakceptowalnych przez obowiązujące wymogi źródeł ciepła nowymi urządzeniami typu pompa ciepła nadal istnieje możliwość wykorzystania drewna jako opał.
Pompa ciepła, nie pozostaje jedyną, akceptowalną alternatywą do ogrzewania naszych domostw. Pomimo niewątpliwie wielu jej zalet nie będzie ona odpowiednia dla każdego budynku.
Fantastycznym rozwiązaniem w takim przypadku są kotły zgazowujące drewno. Kotły te należą do 5 klasy, są one bardzo wydajne w produkcji energii cieplnej. Zastosowana w nich technologia stanowi bardzo dobra alternatywę dla pelletu, ekogroszku jak również dla innych paliw kopalnych. To urządzenia ekologiczne i o wysokiej sprawności, które są bardziej efektywne niż kotły tradycyjne. Ze względu na wyższą temperaturę spalania gazu drzewnego zużywa się przy ich eksploatacji zdecydowanie mniej opału w porównaniu do kotłów starego typu a dodatkowo wytwarzają one niższą ilość emisji. Co więcej, kocioł na zgazowanie drewna 5 klasy jest w stanie ogrzać dom o powierzchni nawet 500 m².
Do głównych jego zalet należą:
- rozpalasz kocioł raz na kilka dni i zużywasz dwa razy mniej drewna - wyższa wydajność przy mniejszym wykorzystaniu paliwa (nawet do 92% ciepła zostaje w systemie, powietrze pierwotne i wtórne podgrzewane jest do wysokiej temperatury)
- dofinansowanie w programie Czyste Powietrze nawet do kwoty 40 800 zł
- mniejsza emisja zanieczyszczeń, dodatkowo w kotłowni nie gromadzi się sadza
- możliwość palenia dużymi kawałkami drewna (mniej pracy/tańsze drewno palisz kawałkami drewna nawet 0,5m)
- duża komora popielnika – czyszczenie tylko raz na tydzień dodatkowo dzięki wydajnemu wentylatorowi usuwanie popiołu bez pyłu co przekłada się na komfort obsługi
- łatwe czyszczenie - kocioł bez wymiennika rurowego
Od 1 stycznia 2024 roku tzw. kopciuchy, czyli piece nie spełniające norm żadnej z klas zostały zabronione już w wielu województwach (tabela u dołu artykułu), jednak jak wskazuje Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków w Polsce wciąż pozostaje w czynnym użytkowaniu wiele pieców starego typu.
W Polsce, już w 2025 roku maja się zakończyć dotacje przeznaczone na instalacje grzewcze- piece i kotły na paliwa stałe takie jak węgiel, ekogroszek, olej napędowy czy gaz, a już w roku 2027 zostanie wprowadzony podatek od emisyjności ETS2 na paliwa kopalne spalane w gospodarstwach domowych co spowoduje, że węgiel, ekogroszek czy gaz ziemny będą drożały. Ceny za koszty ogrzewania wzrosną drastycznie bo szacuje się, że aż o około 1200 zł.
Wsparcie w formie bezzwrotnej dotacji na wymianę nieefektywnego źródła ciepła
Obecnie w Polsce istnieje wiele możliwości wsparcia/dofinansowania do wymiany źródła ciepła część z nich ma charakter lokalny inne z kolei ogólnopolski.
Jednym z najpopularniejszych programów wsparcia jest ogólnopolski program „Czyste Powietrze”. Jest to program polegający na bezzwrotnej dotacji na dofinansowanie kompleksowej termomodernizacji budynków oraz wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy.
Wchodzące przepisy oraz terminy ich egzekwowania
Należy jednak pamiętać, iż znaczący wzrost zanieczyszczenia powietrza doprowadził do konieczności wprowadzenia stosownych przepisów, które zdecydowanie ograniczają możliwości w zakresie wyboru opału czy też standardów technicznych pieców. Zostały one uregulowane w aktach prawnych takich jak: Ustawa Prawo ochrony środowiska z 2001 roku oraz w Ustawie z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach czy też lokalne uchwały antysmogowe, które wskazują jakie obowiązują zasady w zakresie rodzaju opału czy też parametrów technicznych przydomowych pieców (szczegóły w tabeli u dołu artykułu). Uchwały antysmogowe powstały niemal we wszystkich polskich województwach. Ich głównym celem jest zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska poprzez wprowadzenie niezbędnych zakazów oraz ograniczeń. Głównie chodzi o wyeliminowanie używania kotłów na paliwa kopalne.
Kontrole antysmogowe- kto, kiedy i jak może sprawdzić, czym się pali w piecu?
Brak przestrzegania zapisów ustaw oraz uchwał a tym samym łamanie przepisów niesie za sobą konsekwencje w postaci kary grzywny a w skrajnych, konkretnych przypadkach osoba nie stosująca się do przepisów może odpowiadać nawet za przestępstwo.
Każdy sezon grzewczy to rozpoczęcie kontroli stanu paleniska oraz jakości wykorzystywanego opału. Kontroli dokonują pracownicy straży miejskiej bądź pracownicy urzędu gminy. Kontrola nie zawsze jest z tzw. „urzędu” zdarza się bowiem, że „życzliwy” sąsiad wskaże podejrzany dym z komina, wówczas kontrola przeprowadzana jest na podstawie donosu sąsiedzkiego. Kontrola, w przypadku prywatnych nieruchomości może się odbyć w przedziale czasowym pomiędzy 6:00 a 22:00 a w przypadku nieruchomości, gdzie prowadzana jest działalność nie obowiązują żadne ograniczenia czasowe- kontrola może być przeprowadzona w każdym momencie bez względu na porę dnia czy nocy.
Ktoś mógłby zapytać
„ Czy musze wpuścić kontrolera jeśli nie wyrażam na to zgody?”
Otóż odpowiedź brzmi : „Tak”
W przypadku, kiedy jednak odmówimy wpuszczenia pracownika dokonującego kontroli na miejsce może zostać wezwana policja a osoba, która uniemożliwia dokonanie kontroli może zostać ukarana. Kara za utrudnienia może być wymierzona nawet w postaci pozbawienia wolności do lat 3.
Pouczenie, mandat a nawet grzywna i sąd
W przypadku, gdy podczas kontroli stwierdzone zostaną naruszenia któregokolwiek z przepisów opisanego w ustawach antysmogowych, które wyczerpują znamiona wykroczenia kontrolujący może zgodnie z kodeksem wykroczeń: pouczyć, zwrócić uwagę lub ostrzec, jeżeli uznał, że pouczenie jest wystarczającym narzędziem, i że spełni ono swoją funkcję, jednak coraz częściej zdarza się, iż nakładane kary maja wymiar finansowy. Pracownik straży miejskiej może nałożyć na właściciela nieruchomości kare grzywny w wysokości od 20 do 500 zł w formie mandatu karnego jednak to nie koniec, pracownik straży miejskiej ma również możliwość zawnioskowania do sądu o nałożenie kary grzywny w wysokości 5000 zł. W przypadku, kiedy właściciel nieruchomości odmówi przyjęcia mandatu sprawa trafi do właściwego, miejscowego Sądu.
Chcesz porozmawiać o dotacjach?
Katarzyna Rybek, tel. 730 016 941
Paulina Słowikowska, tel. 533 366 001
ZESTAWIENIE ZAKRESU UCHWAŁ ANTYSMOGOWYCH WG WOJEWÓDZTW
|
WOJEWÓDZTWO |
CZEGO DOTYCZY USTAWA ANTYSMOGOWA |
OD KIEDY ZMIANY |
|
DOLNOŚLĄSKIE |
Dotyczy głównie: - kominków *, - kotłów, - pieców w których nie można stosować m.in. ~ węgla brunatnego oraz innych paliw stałych które produkowane przy jego wykorzystaniu, ~ węgla kamiennego używanego w postaci sypkiej oraz każdej innej poniżej 3 mm wielkości uziarnienia, ~ mułów oraz flotokoncentratów węglowych oraz wszelkich innych paliw produkowanych z ich wykorzystaniem, ~ biomasy stałej, której wilgotność w stanie roboczym przekracza 20% *- UWAGA: z kominków można korzystać we Wrocławiu ale tylko pod warunkiem, że nie są one podstawowym źródłem ciepła w lokalu oraz, że spalanie biomasy stałej zachodzi w instalacji, z której emisja pyłu nie przekracza granicznych wielkości emisji określonych w rozporządzeniu KE |
- 1 lipca 2024 roku- od tej daty wprowadzony zostaje zakaz używania instalacji grzewczych, które nie spełniają wymagań odpowiadających 3 klasie w zakresie granicznych wartości emisji pyłu, - 1 lipca 2028- od tej daty wprowadzony zostaje zakaz używania instalacji grzewczych, które nie spełniają wymagań odpowiadających 3 i 4 klasie w zakresie granicznych wartości emisji pyłu,
|
|
KUJAWSKO- POMORSKIE |
|
- 1 września 2019 roku- od tej daty zabronione jest palenie węglem brunatnym, mułami, flotokoncentratami, miałem węglowym o średnicy 3 mm i mniejszej oraz biomasą, której wilgotność wynosi powyżej 20 % wilgotności, - 1 stycznia 2024 roku- od tej daty zakazane jest eksploatowanie kotłów pozaklasowych oraz tych poniżej 3 klasy, zakaz eksploatacji ogrzewaczy pomieszczeń, które nie spełniają wymagań ekoprojektu, - 1 stycznia 2028 roku- od tej daty wprowadzony zostaje zakaz eksploatowania kotłów poniżej 5 klasy
|
|
LUBELSKIE |
Dotyczy głównie: - kotłów, - kominków, - pieców, - kuchni węglowych. W w/w jednostkach zabronione jest stosowanie ~ miałów oraz mułów węglowych, ~węgla kamiennego, który nie spełnia któregokolwiek z zapisów, wymagań wskazanych w rozporządzeniu o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, ~ paliw stałych do produkcji których wykorzystywany jest węgiel kamienny nie spełniający wymagania z w/w rozporządzenia, ~ biomasy, której wilgotność przekracza 20%, ~ miałów oraz mułów węglowych, ~ flotokoncentratów oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem. |
- 1 stycznia 2024 roku- od tej daty wprowadzono zakaz używania kotłów bezklasowych oraz kotłów 1 i 2 klasy, - 1 stycznia 2027 roku- od tej daty wprowadza się zakaz używania kotłów 3 i 4 klasy, - 1 stycznia 2030 roku- od tej daty wprowadza się zakaz używania kotłów 5 klasy.
|
|
LUBUSKIE |
Dotyczy: Zapisów uchwały antysmogowej, która mówi o instalacjach dostarczających ciepło do systemu centralnego ogrzewania lub które wydzielają ciepło poprzez bezpośrednie podnoszenie ciepła czy też wydzielają ciepło i przenoszą je do innego nośnika. Instalacje te można eksploatować, jeśli spełniają minimalny standard emisyjny zgodny z 5 klasą normy PN-EN 303-5:2012 |
- 1 stycznia 2027 roku- wchodzą w życie postanowienia uchwały antysmogowej
|
|
ŁÓDZKIE |
|
- 1 stycznia 2025 roku- od tej daty zakazane będzie używanie kotłów na potrzeby ogrzewania centralnego czy tez podgrzewania wody w przypadku, gdy zostały one uruchomione przed 1 maja 2018 roku i dodatkowo nie spełniają wymagać 3, 4 lub 5 klasy, - 1 stycznia 2026 roku- od tej daty wymogiem staje się wymiana pieców i kominków na potrzeby centralnego ogrzewania lub podgrzewania, co do których eksploatacja rozpoczęła się przed 1 maja 2018 roku a które nie spełniają wymagań 3, 4 bądź 5 klasy, - 1 stycznia 2028 roku- od tej daty konieczne staje się wycofanie z obiegu źródeł ciepła, które nie spełniają wymagań klasy 3 i 4.
|
|
MAŁOPOLSKIE |
|
- 1 maja 2024 roku- od tej daty zakazuje się użytkowania kotłów na węgiel lub drewno, które nie spełniają wymogów co najmniej 3 klasy (nie dotyczy Krakowa), - 1 stycznia 2027 roku- od tej daty zakazuje się użytkowania kotłów na węgiel oraz drewno, które nie spełniają wymogów klasy 3 i 4 (nie dotyczy Krakowa),
UWAGA KRAKÓW! od 1 września 2019 roku obowiązuje całkowity zakaz stosowania węgla i drewna w kotłach, piecach oraz kominkach, od 1 maja 2024 roku będzie można używać tylko takie urządzenia, które spełniają wymogi ekoprojektu czy też mają sprawność cieplną na poziomie minimum 80 %.
Jeśli kocioł 5 klasy został zainstalowany przed 1 lipca 2017 roku wówczas można go użytkować bezterminowo.
|
|
MAZOWIECKIE |
|
- 1 stycznia 2028 roku- od tej daty zakazane będzie stosowanie kotłów na węgiel czy tez drzewo, których klasa to 3 bądź 4 UWAGA od tej daty w powiatach: grodziskim, legionowskim, mińskim, nowodworskim, piaseczyńskim, pruszkowskim, otwockim, warszawskim zachodnim oraz wołomińskim wprowadza się zakaz stosowania węgła kamiennego oraz paliw stałych produkowanych w wykorzystaniem tego węgła.
Jeżeli piec klasy 5 został zainstalowany przed dniem 11 listopada 2017 roku wówczas można z niego korzystać aż do zakończenia jego żywotności.
|
|
OPOLSKIE |
|
- 1 stycznia 2030 rok- od tej daty wprowadza się zakaz używania kotłów bezklasowych, - 1 stycznia 2032 rok- od tej daty wprowadza się zakaz używania kotłów 3 i 4 klasowych, - 1 stycznia 2036 rok- od tej daty wprowadza konieczność dostosowania obecnie użytkowanych urządzeń grzewczych do aktualnie obowiązujących standardów,
UWAGA- nie będzie konieczności wymiany źródła ciepła, jeśli do w/w terminów urządzenia osiągną sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80% lub gdy zostaną wyposażone w urzędzie zapewniające redukcję emisji pyłu. |
|
PODKARPACKIE |
|
- 1 stycznia 2024 roku- Data ta wskazuje, iż wymianie należy poddać instalacje która jest eksploatowana od 5 do 10 lat od daty ich produkcji, - 1 stycznia 2026 roku- Data ta wskazuje, iż wymianie należy poddać piece eksploatowane w okresie poniżej 5 lat od daty ich produkcji, - 1 stycznia 2028 roku- Data, która wskazuje, iż wymianie należy poddać źródła ciepła z 3 i 4 klasy |
|
POMORSKIE |
|
- 1 września 2024 roku- Data ta wskazuje, iż wymianie należy poddać piece z klasa niższą niż 3 oraz wprowadza zakaz używania kominków oraz pieców na paliwa stałe, które nie spełniają wymogów ekoprojektu lub, które nie posiadają tabliczki znamionowej na instalację na paliwo stałe spełniające wymogi projektu |
|
ŚLĄSKIE |
|
- 1 stycznia 2025 roku- data ta wprowadza zakaz użytkowania kotłów, których wiek wynosi poniżej 5 lat, - 1 stycznia 2028 roku- data ta wprowadza zakaz użytkowania kotłów z 3 i 4 klasy |
|
ŚWIĘTOKRZYSKIE |
|
- 1 lipca 2024 roku- Data ta wprowadza zakaz używania kotłów z 3 i 4 klasy, - 1 lipca 2026 roku- Data ta wprowadza konieczność użytkowania kotłów spełniających wymagania ekoprojektu, dodatkowo jest to termin od którego będzie można używać tylko odnawialnych bądź niskoemisyjnych źródeł ciepła tj. ciepła z sieci miejskiej, kotłów na gaz lub olej, pomp ciepła czy też ogrzewania elektrycznego |
|
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
|
|
- 1 sierpnia 2027 roku- Data ta wprowadza zakaz użytkowania kotłów poniżej 3 klasy (uwaga poza miastem od 2029 roku), - 1 sierpnia 2029 roku- Data ta wprowadza zakaz użytkowania kotłów 3 i 4 klasy (uwaga poza miastem od 2032 roku), - 1 stycznia 2030 roku- Data ta wprowadza zakaz użytkowania kotłów 5 klasy (uwaga poza miastem od 2035 roku), |
|
WIELKOPOLSKIE |
|
- 1 stycznia 2024 roku- Data wprowadza zakaz użytkowania kotłów bezklasowych, - 1 stycznia 2026 roku- Data wprowadza zakaz użytkowania miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń takich jak piece, kominki, kozy które zostały zainstalowane przed wejściem w życie uchwał antysmogowych oraz które nie spełniają ich wymagań, - 1 stycznia 2028 roku- Data ta wprowadza zakaz użytkowania kotłów z 3 i 4 klasy. Kotły 5 klasy, które zostały zainstalowane przed wejściem w życie uchwały będą mogły być użytkowane. |
|
ZACHODNIOPOMORSKIE |
|
- 1 stycznia 2024 roku- Data ta wprowadza zakaz użytkowania kotłów bezklasowych oraz tych poniżej 3 klasy, - 1 stycznia 2028 roku- Data ta wprowadza zakaz użytkowania kotłów poniżej 5 klasy,
|
