Rok 2023 ustanowiono w całym kraju Rokiem Aleksandry Piłsudskiej. W piątek (31.03) w Szkole Podstawowej nr 2 w Suwałkach odbyły się miejskie obchody upamiętniające suwalczankę.
W tym roku przypada 140 rocznica urodzin oraz 60. rocznica śmierci urodzonej w Suwałkach działaczki niepodległościowej i społecznej Aleksandry Piłsudskiej. W związku z tym Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w uznaniu jej zasług ustanowił rok 2023 "Rokiem Aleksandry Piłsudskiej". To druga suwalczanka, obok Marii Konopnickiej, która w ocenie Sejmu RP stałą się godna ogólnopolskiej pamięci i czci. Również w Suwałkach Rada Miasta postanowiła ustanowić bieżący rok Rokiem Piłsudskiej. Dziś w Szkole Podstawowej nr 2 z Oddziałam i Dwujęzycznymi, której patronuje właśnie Aleksandra Piłsudska, odbyły się miejskie obchody upamiętniające suwalczankę. Był uroczysty apel, występy artystyczne, wystawa zdjęć i okolicznościowe wystąpienia. Głos zabrali m.in. Czesław Renkiewicz, prezydent Suwałk, poseł Jarosław Zieliński i Ewa Brzozowska, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Suwałkach.
- Co roku 31. marca obchodzimy święto szkoły w rocznicę śmierci Aleksandry Piłsudskiej. W tym roku święto to jest jednak wyjątkowe. W związku z tym wraz z Pocztą Polską i Towarzystwem Filatelistycznym wydaliśmy znaczki pocztowe z Aleksandrą Szczerbińską - Piłsudską oraz trzy karty pocztowe. Na jednej z nich widnieje budynek szkoły z 1934 roku i oryginalny sztandar również z tego roku. Właśnie od roku 1934 szkoła nosi imię Aleksandry Piłsudskiej. W Archiwum Akt Nowych i Naczelnym Archiwum Cyfrowym zachowały się uchwały Rady Miasta z 1935 roku, kiedy to Aleksandrze Piłsudskiej nadano tytuł Honorowego Obywatela Suwałk i nowo wybudowanemu gmachowi nadano imię szkoły imienia Aleksandry Piłsudskiej. Oprócz tego zachowało się również zdjęcie z wręczenia tych uchwał przez ówczesnego prezydenta co znajduje się na kolejnych kartach - mówiła Ewa Brzozowska, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Suwałkach.
Dyrektor przyznała też, że Aleksandra Piłsudska powinna być traktowana jako wzór, gdyż jako jedna z nielicznych kobiet przysłużyła się walce o niepodległość.
- W tamtych czasach było to wyjątkiem, gdyż to raczej mężczyźni z wąsem walczyli, a kobiety nie. Natomiast Aleksandra Piłsudska bezwzględnie jest jednym z ojców odzyskania przez Polskę niepodległości. Na uwagę zasługuje jednak również jej działalność społeczna. Budowała szkoły, szpitale, patronowała bardzo wielu przedsięwzięciom. Chcemy więc dziś pokazać jak ważna jest to postać.
- Poprzez to spotkanie chcemy oddać hołd Aleksandrze Piłsudskiej i skierować mocny przekaz o tym, jak wiele wniosła ona do wolności naszego kraju - mówił z kolei Czesław Renkiewicz, prezydent Suwałk.
- Takich ludzi nam trzeba. Mamy sporo wybitnych postaci. Powinniśmy o tym mówić, przypominać, wracać do historii tych osób, które tak dużo wniosły w życie naszego kraju i naszego miasta. Oprócz Aleksandry Piłsudskiej jest Maria Konopnicka, Andrzej Wajda, Leszek Aleksander Moczulski i wielu innych.
Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska urodziła się 12 grudnia 1882 roku w Suwałkach. Jej rodzice Piotr i Julia zmarli, gdy Aleksandra miała kilkanaście lat, a wychowaniem zajęły się babka i ciotka. Swoje suwalskie lata obszernie opisała we "Wspomnieniach". A. Piłsudska uczęszczała do gimnazjum w Suwałkach, a następnie studiowała na Uniwersytecie Latającym. W 1904 roku wstąpiła do PPS i rozpoczęła działalność społeczną. Jako członkini Organizacji Bojowej PPS brała udział w wielu działaniach bojowych, między innymi w akcji pod Bezdanami oraz napadzie na bank państwowy w Kijowie. Za swoją działalność konspiracyjną wielokrotnie była aresztowana - po zwolnieniu z więzienia w 1907 przebywała w Kijowie, a od 1908 r. - we Lwowie.
Historycy uznają, że Aleksandra jako kobieta u boku Józefa, jednej z najważniejszych postaci II Rzeczpospolitej, mogła wywierać wpływ na podejmowane przez męża decyzje. Jednocześnie prowadziła szeroką działalność społeczną i charytatywną oraz reprezentacyjną. Działała w wielu towarzystwach - m.in. w: Lidze Kobiet, Rodzinie Wojskowej, Unii Polskich Związków Obrończyń Ojczyzny, Towarzystwie Opieki nad Bezdomnymi Dziećmi. Szczególną opieką obejmowała weteranów i dzieci. Cieszyła się ponadto szacunkiem społecznym. W okresie międzywojennym utrzymywała stałe, regularne związki z rodzinnymi Suwałkami, wspierając lokalne inicjatywy władz w zakresie oświaty i innych działań prospołecznych.
W 1935 r. została uhonorowana tytułem "Honorowy Obywatel Miasta Suwałk". Aktualnie w Suwałkach nazwisko Aleksandry Piłsudskiej funkcjonuje jako imię Szkoły Podstawowej nr 2 (od 1934 r. i ponownie przywrócone w 1990 r.) Przy posesji na której był jej rodzinny dom (ul. Gałaja 47) odsłonięto w 1990 r. pamiątkową tablicę o tej samej treści, co tablica zamieszczona na jej rodzinnym domu w 1937 r. Na ścianie SP nr 2 od 2018 r. widnieje mural z wizerunkiem jej oraz męża. Od roku 2020 jedna z suwalskich ulic także nosi jej imię.
